کد مطلب:27027 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:25

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

چرا هميشه نقل است: موسي به دين خود، عيسي به دين خود توضيح دهيد؟

از ديدگاه قرآن كريم دين حق، يكي بيشتر نيست و آن اسلام است إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الاْ ?ًِسْلَـَمُ(آلعمران،19) دين در نزد خداوند يكي بيش نبوده، اختلافي در آن نيست و بندگان را جز به آن دين مأمور نساخته است و در تمام كتابهايي كه بر پيامبران فرستاده، همان دين اسلام را بيان كرده است. اسلامي كه عبارت است از تسليم شدن در برابر حق (اعم از حق در مقام اعتقاد و عمل) به بيان ديگر; اسلام آن تسليمي است كه بنده در برابر آنچه از طرف خداوند نازل شده، چه آنچه مربوط به معارف است يا مربوط به احكام، داشته باشد.

تفاوت پيامبران در شريعت است. لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا; (مائده، 48) براي هر يك از شما آيين و طريقة روشني قرار داديم.

اختلاف در شرايع به كمال و نقص است نه به نحو تضاد و تنافي. اين اختلاف هم در اثر تفاوتي است كه در استعدادهاي امتهاي گذشته و كنوني بوده است.(تفسير الميزان، علامه طباطبايي;، ج 3، ص 121، انتشارات جامعة مدرسين حوزه علميه قم.)

انسانهاي هر دورهاي نسبت به انسانهاي دورة قبل، از سطح آگاهي و بينش بيشتري برخوردار بوده و شرايع بعدي نيز از جهت پاسخ گويي به نيازهاي بشر، جامعيت بيشتري نسبت به اديان قبلي خود داشتهاند; پس شرايع بعدي، هميشه از شرايع قبلي كاملتر بودهاند تا به آخرين آنها رسيد كه برنامة نهايي است; مثل كلاسهاي تربيتي و آموزشي كه كلاسهاي مراحل بالاتر از كلاسهاي قبلي خود كاملتر هستند. پيامبران نيز براي اين كه انسان بتواند در راه پرنشيب و فراز تكامل پيش رود، هر كدام قسمتي از نقشة اين مسير را در اختيار او گذاردهاند تا اين كه شايستگي پيدا كرد نقشة كلي و جامع تمام راه به وسيلة آخرين پيامبر از سوي پروردگارش در اختيار او قرار گيرد.

پيرو هر شريعت و پيامبري تا قبل از آمدن شريعت و پيامبر جديد، موظّف است طبق شريعت خويش عمل نمايد و چنانچه پيش از تشريع شريعت جديد از دنيا برود، برابر با موازين همان شريعت بازخواست ميشود; مثلاً يهوديان تا قبل از آمدن حضرت عيسيغ، وظيفه داشتند طبق آيين حضرت موسيغ رفتار كنند و كساني كه قبل از آمدن حضرت مسيحغ از دنيا رفتند، طبق موازين شريعت يهود بازخواست خواهند شد و نيز مسيحيان تا قبل از تشريع شريعت اسلام، وظيفه داشتند بر اساس آيين مسيحيت رفتار كنند و كساني كه قبل از نزول قرآن از دنيا رفتند، بر اساس آيين مسيحيت بازخواست خواهند شد.

پيروان هر شريعت با آمدن پيامبر و شريعت جديد (بر اساس روحيه عبوديت و بندگي) وظيفه دارند به شريعت جديد بگروند و طبق آخرين دستور الهي رفتار كنند; بنابراين جملة موسي به دين خود، عيسي به دين خود معنا نخواهد داشت، مگر اين كه دين به معناي جزا باشد، در اين صورت مفهوم اين ضرب المثل ـ بالملازمه ـ آية وَلاَتَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَيَ;(انعام،164) ميباشد، يعني هر كس جزاي كار خود را ميبيند و هيچ كس گناه ديگري را متحمّل نميشود; چنان كه اين جمله اگر در مقام بي تفاوتي در مقابل كارهاي ديگران استعمال شود، سخن درستي نخواهد بود; زيرا هر مسلماني بر اساس دستور امر به معروف و نهي از منكر موظّف است در برابر كارهاي ناشايست ديگران، بي تفاوت نباشد.

در پايان لازم به يادآوري است كه در قرآن كريم آمده است كه پيامبر اكرمبه مشركان فرمود: لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِيَ دِينِ ;(كافرون،6) آيين شما براي خودتان و آيين من براي خودم!; اما پيامبر6 اين جمله را زماني گفت كه سعي و تلاش خود را براي دعوت آنان به سوي حق انجام داد، ولي مشركان نه تنها دعوت و سخن حق را نپذيرفتند; بلكه به آن حضرت پيشنهاد باطلي كردند، و چنان كه در شأن نزول اين سوره نقل شده، گفتند: اي محمد! تو بيا از آيين ما پيروي كن، ما نيز از آيين تو پيروي ميكنيم، يك سال تو خدايان ما را عبادت كن! و سال ديگر ما خداي تو را عبادت ميكنيم...

خداوند به پيامبر فرمود: به كافران بگو: من هرگز آن چه را شما ميپرستيد نميپرستم! و نه شما آنچه را من ميپرستم ميپرستيد... (حال كه چنين است) آيين شما براي خودتان، و آيين من براي خودم!(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 27، ص 384، دارالكتب الاسلامية / تفسير نورالثقلين، الحويزي، ج 8، ص 340، مؤسسة التاريخ العربي.)